jueves, 19 de enero de 2012

Mendi Harritsuak



Mendi Harritsuak  Ipar Amerikako mendebaldeko kostaldearen parean dagoen mendilerroa da. Alaska ipar-mendebaldean hasi eta, Kanada zeharkatu ondoren, Estatu Batuetako hego-mendebaldean bukatzen da. Mendilerroaren mendirik altuena Koloradon dagoen 4.401 metroko Elbert mendia da. Iparraldetik hegoaldera eta McKinley mendietan jaio eta gero, Kanadako Britainiar Kolunbia eta Alberta probintziak eta Estatu Batuetako Idaho, Montana, Wyoming, Utah, Kolorado eta Mexiko Berria estatuak zeharkatzen ditu.4.800 km luze da osotara eta 110-650 km arteko zabalera du. Garaiera, 1.500 eta 4.401 m artekoa da.Kretaziko aldian sortu ziren mendiok, hots, Jurasiko eta Paleozoikoen bitartean (144 - 65 milioi urte inguru).Bi multzo bereiz daitezke, ekialdekoa eta mendebalekoa. Ekialdekoa 480 km luze den Coloradoko mendialdeak eta antzeko hedadura duen Arizonakoak osatua da. Ekialdeko gainerako mendialdeak apalagoak dira. Mendebalekoak oso bestelakoak dira. Paraleloan luzatzen diren mendialdeek osatua da eta Kanadakoak eta Montana mendiak dira mendialde nagusiak. Mendialdeko landaretzari dagokionez izeiak, orreak, lertxunak eta pinuak dira nagusi. Bere faunan aipatu daitezken zenbait animalia hartzak, wapitiak, oreinak, ahuntzak eta pumak dira. Mendi harritsuetan, Yellowstone, Grand Teton eta Rocky Mountain parke nazionalak daude.